
Tổng quan hệ sinh thái Near Protocol (NEAR)
Trong cuộc đua của các hệ sinh thái, NEAR Protocol chắc chắn là một nền tảng ứng cử viên sáng giá. Để giúp mọi người có cái nhìn toàn cảnh về hệ sinh thái đầy tiềm năng này và giúp mọi người tìm kiếm cơ hội đầu tư, mình gửi tới mọi người bài viết trong series Ecosystem Digest về Near Protocol.
Tổng quan hệ sinh thái NEAR
Blockchain NEAR là gì?
NEAR Protocol là một nền tảng ứng dụng phi tập trung được thiết kế nhằm phục vụ sự phát triển của Open Web, để tạo ra một thế giới online mở.
Token NEAR
Thông tin về token NEAR được cập nhật ngày 14/5/2021 như sau:
- MCap & Full Cap: 2,163,016,753$ & 5,754,081,437$.
- Rank: 67.
- Giá ATL & ATH: 0,52$ & 7,56$.
- Circulating & Total Supply: 375,909,857 & 1,000,000,000 NEAR.
- Danh sách các sàn lớn đã listing: Binance, Huobi, OKEx, Gate,…
Blockchain NEAR
Thông tin về Blockchain NEAR được cập nhật ngày 14/5/2021 như sau:
- TPS: 100,000 TPS trong điều kiện có 1 triệu node.
- Số node: 59.
- Blocktime:1.01s.
- Total Tx: 4,034,175.
- Avg. Tx fee ($):0.005$.
- Block Height: 37,305,014
Số lượng Dapp: 19.
Đối tác: Octopus Network, Mask Network, The Graph, Mooniswap, TUSD, 1Inch,…
Backers/Investors: Coinbase Ventures, a16z, Multicoin Capital, Pantera, Arrington XRP Capital, IOSG Venture, Libertus Capital,…
Quá trình phát triển
NEAR phát triển qua 6 cột mốc:
- Formation of Near Protocol (8/2018): Giai đoạn lên ý tưởng và bắt đầu phát triển Near Protocol.
- Mainnet Phase 0 – PoA Genesis (4/2020): Phase đầu tiên của Mainnet diễn ra vào cuối tháng 4 năm 2020, bằng cơ chế Proof of Authority được phát triển bởi NEAR Foundation. Trong giai đoạn này, các node vẫn được vận hành bởi các validators thuộc Near Foundation.
- Mainnet Phase 1 – Restricted (9/2020): Phase thứ hai của Mainnet cho phép các validators bên thứ ba tham gia vào vận hành mạng lưới.
- Mainnet Phase 2 – Community Governed (10/2020): Phase này cho phép cộng đồng trở thành người quản lý mạng lưới của Near Protocol qua các thao tác on-chain. Người dùng đã có thể chuyển token và giao dịch.
- Rainbow Bridge (4/2021): Cầu nối giữa Near Protocol và mạng lưới Ethereum đã được ra mắt.
- Trong quý 3/2021, các Dapps đầu tiên của hệ sinh thái Near đã bắt đầu xuất hiện các mảnh ghép đầu tiên như AMM DEX (Ref Finance), Staking pool (Metapool), Lending (Oin Finance),… Cho tới ngày 20/9/2021, hệ sính thái đã có gần 100 triệu TVL.
Những điểm nổi bật về hệ sinh thái NEAR
Lịch sử gọi vốn của Near Foundation khá ấn tượng, với 3 vòng gọi vốn, đạt được 35 triệu đô sau hai round và 1 round chưa công bố. Các nhà đầu tư vào Near Foundation bao gồm nhiều quỹ lớn, ví dụ như Coinbase Ventures, a16z, Multicoin Capital, Pantera, Arrington XRP Capital, IOSG Venture, Libertus Capital,…
Hiện tại, phí giao dịch và tốc độ giao dịch của mạng lưới NEAR khá ấn tượng, với phí trung bình chỉ tầm 0.005$ (so với 0.5$ của Avalanche, 0.3$ của Tron,…)
Hỗ trợ và tương thích hoàn toàn với EVM, giúp nhà phát triển có thể đưa dApps từ Ethereum sang NEAR Protocol một cách dễ dàng.
Tuy nhiên, việc chuyển tiền từ các sàn tập trung lên NEAR Protocol vẫn gặp một số khó khăn nhất định, đó là một trong những lý do chính cho việc tại sao hệ sinh thái này vẫn chưa thu hút được dòng tiền.
Tình hình hiện tại và roadmap
Dự án đã hoàn thành giai đoạn thiết kế cấu trúc mạng lưới, đang bắt đầu bắt tay vào việc phát triển mạng lưới DeFi.
Các mảnh ghép Layer 2 thuộc mảng cơ sở hạ tầng vẫn đang trong giai đoạn tập trung phát triển, ví dụ như Aurora EVM mới ra mắt tuần trước, Rainbow Bridge mới ra mắt tháng trước, hệ thống Oracle trên NEAR vẫn chưa hoàn thành và hoạt động mainnet.
Hệ sinh thái DeFi trên NEAR vẫn đang dần hình thành các yếu tố cơ bản, và chưa thu hút được dòng tiền cũng như sự chú ý của các nhà đầu tư.
Những mảnh ghép trên hệ sinh thái NEAR
Stablecoins
Dự án Stablecoin đã được mang lên NEAR bao gồm USDT, USDC, DAI và TUSD.
Dự án làm về DeFi Stablecoin thế chấp vượt mức trên NEAR hiện đang có Oin Finance – một dự án cho phép người dùng thế chấp altcoin để mint ra các đồng stablecoin và swap các đồng stablecoin đó với slippage thấp.
Bởi đây là một dự án khá đặc biệt (sử dụng altcoin làm tài sản thế chấp nên tỉ lệ thanh lý có thể rất cao, dẫn tới việc khi thị trường giao động thì nhiều vị thế có thể bị thanh lý, ảnh hưởng tới giá của stablecoin), nên hiệu quả của dự án này còn cần phải kiểm chứng bởi thị trường.
Mảnh ghép Stablecoin Thế chấp vượt mức với tài sản thế chấp là các top coin được vote bởi cộng đồng trên NEAR giống như MakerDAO trên Ethereum vẫn chưa được phát triển, và đây có thể là mảng tiềm năng cho các dự án muốn phát triển trên NEAR.
Update 20/9/2021: Hiện tại, chủ yếu các stablecoin trên hệ Near là stablecoin ERC20 từ Ethereum qua Near thông qua Rainbow Bridge. Hai loại stablecoin chủ yếu là USDT và DAI, hiện đang có khoảng 8 triệu đô giá trị stablecoin ở trên Rainbow Bridge.
Ngoài ra, thời gian tới, hệ sinh thái Near sẽ có stablecoin đầu tiên: stUSD, được phát hành bởi Oin Finance. stUSD sẽ được mint ra khi người dùng sử dụng stNEAR của Metapool làm tài sản thế chấp.
Như mình đã nói bên trên, đây sẽ giống như MakerDAO trên Ethereum nhưng được sử dụng chủ yếu với các altcoin hơn là chỉ dùng topcoin làm collateral như MakerDAO.
AMM DEX
Tuy đã có nhiều hoạt động marketing, AMA và một số hoạt động khác với Uniswap, 1Inch, các dự án đạt giải Hackathon làm về AMM DEX như NEARSwap, NEARBook,… nhưng hiện tại, AMM DEX đầu tiên hoạt động trên NEAR Protocol mới chỉ có Ref Finance.
Đây là một mảng còn khá sơ khai trên NEAR, mình đánh giá rằng vẫn còn nhiều đất phát triển cho các dự án mới trên NEAR trong mảng này, tuy nhiên nếu Ref Finance làm tốt, thì chỉ mình họ cũng đã đủ để làm mảnh ghép Layer 3 vững chắc cho các dApp khác cắm vào và phát triển.
Update 20/9/2021: Hiện tại, chỉ có một AMM DEX đầu tiên và duy nhất trên Near. Ref Finance có lượng TVL khởi đầu khá tốt, hiện đang ở mức hơn 60 triệu đô. Lượng volume giao dịch 24h của Ref Finance bằng 80% TVL trong ngày hôm qua – một con số rất cao so với 13% của Uniswap và 10% của Sushiswap.
Sắp tới, mình dự đoán rằng Ref Finance sẽ còn tiếp tục thu hút được lượng TVL vào nền tảng, khi có rất nhiều listing partners sắp list lên Ref Finance như Pulse, Paras, Metapool,… cũng như team sắp phát động chiến dịch Hack Ethereum Liquidity – khuyến khích người dùng chuyển fund từ Ethereum qua Near để cung cấp thanh khoản.
Oracle
Như mình đã đề cập phía trên, mảng Oracle ở NEAR Protocol nói riêng vẫn chưa có nhiều tiến triển.
Tuy Band Protocol và Chainlink đã đồng ý partner với NEAR Protocol từ khá lâu, nhưng vẫn chưa ra sản phẩm hoạt động testnet hoặc mainnet.
Flux Protocol cũng là một oracle trên NEAR, sử dụng để phục vụ Flux prediction market, tuy nhiên chưa biết rằng liệu Flux Protocol có phục vụ dịch vụ Oracle cho các dự án khác giống Band Protocol và Chainlink không.
Update 20/9/2021: Sau khi Flux Protocol raise được hơn 10 triệu đô vào tháng 5, họ tiếp tục quá trình phát triển và quyết định sẽ mở rộng sang cả hệ Solana để cung cấp dịch vụ Oracle.
Ngoài ra, các protocol oracle như Band Protocol và Chainlink vẫn chưa có thông tin gì về việc chính thức chạy dịch vụ Oracle.
Lending & Borrowing
Oin Finance là Dapp đi đầu trong mảng lending và borrowing ở trên Near. Tuy họ chưa đưa ra Dapp và chưa đi vào hoạt động, tuy nhiên mình thấy nhu cầu sử dụng NEAR đã stake làm collateral là cực nhiều, nên mình nghĩ rằng TVL của ứng dụng này sẽ rất cao khi ứng dụng ra mắt!
Mọi người hãy cùng mình chờ đợi sự ra mắt của Oin Finance nhé!
IDO Platform
Đây là category vô cùng hot trên các hệ sinh thái thời gian từ đầu năm tới nay, bởi ROI khủng mà việc sử dụng dApp mang lại qua việc tham gia IDO.
Trên NEAR hiện nay, đã có 3 dự án xác nhận sẽ làm về IDO Platform, bao gồm NearPAD, Heo Finance và Skyward Finance.
Update 29/9: Trong 3 dự án này, Heo Finance đã quyết định chuyển sang nền tảng khác để phát triển dự án, NearPAD đã launch token và sắp tới sẽ IDO cho Pulse – Prediction market trên Near. Ngoài ra, Skyward Finance đã hoạt động khá hiệu quả và đã tổ chức nhiều IDO thành công, gọi về số vốn khá ấn tượng cho các dự án.
NFT Marketplace
Đây là category trên NEAR có nhiều dự án nhất, với hai cái tên nổi bật là Paras và Mintbase.
Cộng đồng nhà đầu tư trên NEAR cũng dành sự quan tâm nhiều nhất cho các dự án NFT, bởi vậy đây cũng là mảng phát triển mũi nhọn trên NEAR Protocol trong một thời gian dài vừa qua. Số lượng dự án NFT trên NEAR đang gia tăng chóng mặt, nhiều khả năng sẽ đón đầu trend NFT của thị trường trong tương lai.
Dự phóng tương lai và cơ hội đầu tư trên hệ sinh thái NEAR
Dự phóng tương lai về hệ NEAR
Với các lập luận trên, ta thấy nền tảng NEAR đang tập trung phát triển vào NFT, đồng thời đang phát triển những mảnh ghép Layer 2 và Layer 3 cho hệ sinh thái DeFi. Hiện tại họ đang có những mảnh ghép tiên phong cho mỗi category bao gồm:
- Ref Finance – AMM DEX tiên phong;
- Oin Finance – Stablecoin DeFi và Lending Protocol tiên phong;
- NearPAD và 2 dự án IDO khác – IDO Platform tiên phong;
- Cơ sở hạ tầng đã dần hoàn thiện, với máy ảo EVM Aurora, Rainbow Bridge và Octopus Network. Các Bridge tới BSC, Solana trong tương lai sẽ cần xuất hiện sớm để hệ sinh thái bùng nổ.
Như vậy, trong tương lai, mọi người sẽ cùng mình chờ đợi những phát triển sau trên NEAR Protocol để hoàn thiện thế giới DeFi:
- Oracle Chainlink và Band Protocol chạy sản phẩm hoàn thiện để cung cấp dữ liệu off-chain lên on-chain trên NEAR Protocol;
- Có thể sẽ xuất hiện dự án Stablecoin DeFi như MakerDAO trên NEAR;
- Xuất hiện các Bridge với hệ sinh thái khác, ngoài Ethereum (ví dụ như BSC, Solana, Tron,…);
- Xuất hiện thêm các dự án làm về AMM DEX, Lending,… trên NEAR.
Ngoài ra, để thu hút dòng tiền về hệ sinh thái này, chúng ta sẽ chờ đợi những thông tin như:
- Sự hỗ trợ chuyển tiền lên NEAR Protocol từ các CEX top như Binance, Huobi,…
- List Coinbase – đây là một trong các khoản đầu tư của Coinbase Ventures nhưng chưa được list lên Coinbase để giao dịch;
- Các dApps với APY, APR cao xuất hiện để thu hút users, như cách Ref Finance và Metapool đã thực hiện các đây không lâu;
- Xuất hiện các IDO đầu tiên trên các IDO Platform.
Cơ hội đầu tư vào hệ sinh thái NEAR
Mọi người hiện tại chưa có nhiều cơ hội đầu tư vào hệ sinh thái NEAR, bởi số lượng dApps còn ít và tính thanh khoản cũng chưa cao:
Đầu tư vào token: Nếu mọi người tin tưởng vào nền tảng NEAR Protocol, mọi người có thể hold NEAR và chờ đợi sự tăng giá của token nền tảng – điều chắc chắn sẽ xảy ra nếu hệ sinh thái NEAR bùng nổ;
Sử dụng protocol và làm testnet để “hóng” retroactive: Với các hệ sinh thái mới, đây luôn là cách đầu tư vô cùng hiệu quả. Mọi người hãy chăm chỉ test các dự án trên Near để hóng airdrop từ phía dự án nhé!
Tham gia IDO:
- Các nhóm dự án làm về những mảnh ghép còn thiếu trên NEAR sẽ có thể ra mắt và IDO token trong tương lai;
- Mua hold đồng coin của nền tảng IDO: hiện tại, chưa có nền tảng IDO nào trên NEAR ra mắt token ngoài NearPAD.
Tham gia farming, staking trong hệ sinh thái: Thời gian vừa qua, các mảnh ghép trong hệ sinh thái có khá nhiều cơ hội kiếm tiền cho mọi người. Một trong các cơ hội đó là cung cấp thanh khoản trên Ref Finance để vừa nhận phí giao dịch, vừa farm token REF. Ngoài ra, thời gian này có nhiều dự án launching, từ đó họ sẽ đẩy mạnh farming và có nhiều cơ hội cho mọi người kiếm tiền. Tuy nhiên, rủi ro smart contract và rủi ro về team không uy tín luôn hiện hữu.
Ngoài ra, để “skin in” hệ sinh thái Near, mọi người cần phải cập nhật thông tin về hệ sinh thái liên tục – một việc không phải ai cũng làm được vì quỹ thời gian dành ra cho crypto. Vậy nên để đầu tư hiệu quả, mọi người có thể theo dõi các KOLs và các trang thông tin trong hệ:
(danh sách đang cập nhật)
Kết luận
Mong rằng bài viết trên của mình đã cho mọi người cái nhìn toàn cảnh về hệ sinh thái NEAR để “skin in the game” một cách hiệu quả, và dưới đây là những ý chính trong bài để giúp anh em tổng kết lại:
- DeFi trên NEAR đang trong giai đoạn phát triển sơ khởi, chưa thành hình, bởi vậy chưa thu hút được sự chú ý từ cộng đồng và dòng tiền của những nhà đầu tư;
- Các mảnh ghép Layer 2 Infrastructure nói riêng cũng như các mảnh ghép Layer 2 nói chung đang hoàn thiện gần như đầy đủ;
- Mảng mạnh nhất hiện tại của NEAR Protocol là NFT Marketplace;
- Hiện tại hệ sinh thái NEAR chưa có nhiều cơ hội đầu tư.